Edilli: Waar de Stilte Schreeuwt om Gerechtigheid

In de heuvels van Karabach ligt Edilli, een dorp dat ooit gevuld was met leven. Kinderen speelden in de straten, gezinnen bouwden aan hun toekomst. Totdat de oorlog kwam.

Edilli veranderde in een concentratiekamp. Hier werden Azerbeidzjaanse burgers en krijgsgevangenen vastgehouden, gemarteld en geëxecuteerd. Jarenlang bleef hun lot verborgen, hun stemmen gesmoord in de aarde.

Maar in 2022 kwam de waarheid naar boven.

Tijdens opgravingen in de bevrijde gebieden werden massagraven blootgelegd. In Edilli werden 15 tot 20 lichamen gevonden, op elkaar gegooid in een kuil van drie meter diep. In september van dat jaar werden nog eens 12 lichamen ontdekt, hun handen en voeten vastgebonden. Schedels verbrijzeld. Botten gebroken.

Geen begrafenis. Geen naam. Geen gerechtigheid.

Dit was geen oorlog. Dit was een misdaad.

De Stem van een Overlevende

Shamsi Shikhaliyev weet hoe het voelt om een gevangene te zijn in Edilli. Hij werd in augustus 1993 door Armeense soldaten gevangengenomen toen hij probeerde zijn familie in veiligheid te brengen. 48 dagen lang werd hij vastgehouden onder onmenselijke omstandigheden.

“We zaten opgesloten in een smerige ruimte. Er was nauwelijks water, nauwelijks voedsel. Elke dag werden mensen meegenomen. Sommigen kwamen nooit meer terug.”

Hij zag hoe Azerbeidzjaanse krijgsgevangenen en burgers, sommigen nog maar kinderen, werden gemarteld.

“Ik zag hoe ze mannen met vastgebonden handen tegen een muur zetten en hen zonder genade executeerden. Hoe ze lichamen op elkaar stapelden en zonder enige eer in massagraven gooiden.”

Hij zag hoe Armeense soldaten de lichamen van gesneuvelde Azerbeidzjaanse soldaten en burgers in vrachtwagens laadden en dumpten in diepe kuilen. De mensen die niet onmiddellijk stierven, werden achtergelaten om langzaam te sterven.

Na zijn vrijlating wist hij dat hij de waarheid moest vertellen. Maar jarenlang geloofde niemand hem. Tot de opgravingen in 2022 bewezen wat hij al die tijd wist: de gruweldaden in Edilli waren echt.

Een Oorverdovende Stilte

Edilli is geen geïsoleerd geval. Massagraven werden ook ontdekt in Aghdam, Fuzuli en Shusha. Meer dan 4.000 Azerbeidzjanen zijn nog steeds vermist, en Armenië weigert hun lot bekend te maken.

Waar is de internationale verontwaardiging?
Waar zijn de mensenrechtenorganisaties?
Waar is gerechtigheid?

De wereld kijkt weg. Westerse media zwijgen. Politieke belangen wegen zwaarder dan de waarheid. Maar de doden in Edilli schreeuwen.
Ze schreeuwen om erkenning. Ze roepen om gerechtigheid.

Geen Gerechtigheid, Geen Vrede

Volgens het internationaal recht is het vermoorden en in massagraven gooien van krijgsgevangenen en burgers een oorlogsmisdaad. De daders moeten ter verantwoording worden geroepen.

Maar gerechtigheid komt niet vanzelf. Erkenning begint bij bewustzijn.

Edilli mag niet vergeten worden. De verhalen van de slachtoffers moeten verteld worden. Hun namen moeten herdacht worden. Hun families moeten antwoorden krijgen.

Dit is geen geschiedenis. Dit is nu.

Zwijgen is geen optie. Deel hun verhaal. Spreek hun waarheid. Laat de stilte niet opnieuw winnen.

Geschreven door Ilkana Goja
Bronnen:
https://sherg.az/cemiyyet/208373
https://a-r.az/az/article/19046
https://azertag.az/xeber/xocavend_rayonunun_edilli_kendi-2377615